مقارن حمله مغول، سرزمین لرستان به دو قسمت تقسیم میشد: یکی لر بزرگ یعنی نواحی کهگیلویه و بختیاری فعلی و دیگری لر کوچک که شامل اطراف فیلی یعنی اطراف خرمآباد میشد. هر یک از دو قسمت قبل از استیلای مغول و حتی بعد از انقراض ایلخانان از خود امرای نیمه مستقل داشتند.
اتابکان لر بزرگ
اتابکان لر بزرگ از کردان شامند که به ایران آمدند و در نواحی اشترانکوه و جلگههای اطراف آن ساکن شدند. رئیس این قبیله، ابو طاهر ابن علی ابن محمد بود. نظر به اینکه جد نهم او فضلویه نام داشته است، فرزندان او را امرای فضلویه نیز گفته اند.
ابو طاهر ابتدا در خدمت اتابک سنغر داخل شد و در لشکرکشیهای او به خاک شبانکاره همراه وی بود و به پاداش این خدمت به حکومت کهگیلویه منصوب و به لقب اتابکی ملقب شد. بعد از درگذشت ابو طاهر در سال ۶۲۸ هجری، اتابکی به فرزندش ملک هزار اسب رسید. این سلسله به مناسبت دومین اتابک آن یعنی نصرت الدین هزار اسب که دوران حکومتش بیش از دیگران بود، به سلسله هزار اسبی نیز معروف است.
اتابک تکله
اتابک مظفرالدین تکله یکی از مشهورترین اتابکان لرستان است. در سال ۶۵۶ هجری هنگامی که هولاکو خان برای حمله به بغداد به حدود لرستان رسید، تکله به خدمت او پیوست و از کشت و کشتار هولاکو خان در بغداد سخت متاثر شد و بدون کسب اجازه ایلخان به لرستان برگشت. هولاکو خان یکی از سرداران خود را مأمور تعقیب او کرد. تکله ناچار به خدمت ایلخان رسید و همراه او رهسپار تبریز شد، لیکن به فرمان خان مغول کشته شد. وی تا سال ۶۷۲ هجری حکومت داشت.
یوسف شاه
یوسف شاه فرزند الب ارغو که ایام جوانی خود را در خدمت اباقاخان سپری کرده بو، جانشین پدر شد.
افراسیاب
بعد از مرگ یوسف شاه فرزندش افراسیاب جانشین پدر شد. در سال ۶۹۵ هجری بهفرمان غازان خان کشته شد.
نصرت الدین احمد
بعد از کشتهشدن افراسیاب برادرش نصرتالدین احمد که او نیز از اتابکان مشهور لرستان است، جانشین برادر شد.
یوسف شاه دوم
بعد از نصرت الدین، پسرش یوسف شاه به اتابکی لرستان رسید. مقارن این ایام، به دلیل قدرت و شوکت آل مظفر و خاندان اینجو در فارس و اعمال نفوذ آنان در سرزمین لرستان بهتدریج اوضاع داخلی اتابکان لرستان دستخوش هرجومرج شد.
آخرین فرد این سلسله غیاثالدین کیکاووس است که از سلطان ابراهیم تیموری شکست خورد. پایتخت اتابکان لر بزرگ ایذه (مال امیر کنونی) بود.
نام اتابکان لر بزرگ
۱. ابو طاهر.
۲. اتابک هزار اسب پسر ابو طاهر.
۳. عمادالدین پهلوان پسر هزار اسب.
۴. نصرت الدین کلچه پسر هزار اسب.
۵. تکله پسر هزار اسب.
۶. شمسالدین الب ارغو پسر هزار اسب.
۷. یوسف شاه پسر الب ارغو.
۸ افراسیاب پسر یوسف شاه.
۹. نصرت الدین احمد پسر یوسف شاه.
۱۰. یوسف شاه دوم پسر نصرت الدین احمد.
۱۱. افراسیاب دوم پسر نصرت الدین احمد.
۱۲. نور الوردین سلیمانشاه پسر اتابک احمد.
۱۳. پشنگ ابن سلغر شاه پسر اتابک احمد.
۱۴. پیراحمد پسر اتابک پشنگ.
۱۵. ابو سعید پسر پیر احمد.
۱۶. شاه حسین پسر ابو سعید.
۱۷. غیاثالدین کیکاووس پسر هوشنگ.
اتابکان لر کوچک
این دسته از اتابکان، قبایلی مرکب از کردان آسیای صغیر و لرهای ایرانی بودند. در سال ۵۸۰ هجری شجاعالدین خورشید که یکی از روسای ایشان بود، طوایف دیگر را تحت اطاعت خود درآورد، سپس بر قلعه مانرود که یکی از قلعههای مستحکم لرستان بود استیلا یافت و قریب مدت سی سال حکومت کرد. هر چند مدت حکومت اتابکان لر کوچک طولانی بود، نتوانستند شهرت اتابکان لر بزرگ را کسب کنند. اتابکان لر کوچک چون خراجگزار خلفای عباسی بودند، به همین علت عباسی هم نامیده شده اند. آخرین فرمانروای اتابکان لر کوچک، شاه وردی نام داشته که در زمان شاهعباس اول صفوی در سال ۱۰۰۶ هجری کشتهشده است. هر چند بعد از او شاهعباس بعضی از امرای این سلسله را در این حدود امارت داد، لیکن حکومت آنان دیگر استقلال واقعی نداشت، پایتخت اتابکان لر کوچک خرمآباد بود.
نام اتابکان لر کوچک
۱. شجاعالدین خورشید پسر ابوبکر.
۲. سیفالدین رستم برادرزاده ابوبکر.
۳٫ ابوبکر پسر محمد.
۴. عزالدین پسر گرشاسب.
۵. حسامالدین خلیل پسر بدر.
۶. بدر الدین مسعود.
۷. تاجالدین شاه پسر حسامالدین خلیل.
۸ عزالدین حسین پسر بدرالدین.
۹. فلک الدین حسین پسر بدرالدین.
۱۰. جمالالدین خضر پسر تاجالدین.
۱۱. حسامالدین عمر پسر جمالالدین.
۱۲. صمصام الدین محمود برادر حسامالدین.
۱۳. عزالدین محمود پسر عزالدین حسین.
۱۴. دولت خاتون.
۱۵. عزالدین حسین دوم برادر دولت خاتون.
۱۶. شجاعالدین محمود پسر عزالدین حسین دوم.
۱۷. ملک عزالدین پسر شجاعالدین.
۱۸. سید احمد پسر ملک عزالدین.
۱۹. شاه حسین عباسی.
۲۰. شاه رستم عباسی.
۲۱. اغور شاه رستم.
۲۲٫جهانگیر ابن رستم.
۲۳. رستم خان پسر جهانگیر.
۲۴. محمدی بک پسر جهانگیر.
۲۵. شاه وردی ابن محمد.