نقشۀ تاریخ


اتابکان فارس


نقشه تاریخ ایران و جهان

اتابکان فارس سلسله‌ای از امرای ترک نژاد فارسند که به مناسبت جد این سلسله (سلغر) به سلسله سلغری یا سلغوریان نیز معروفند. امرای این سلسله ابتدا تحت تبعیت سلاجقه بودند و پس از آن‌ها از خوارزمشاهیان اطاعت داشته اند. بعد از حمله مغول فرمان‌بردار ایلخانان شدند و با به کاربردن همین حسن تدبیر سرزمین فارس را از تاخت‌وتاز قوم وحشی مغول حفظ کردند.

اتابکان سنقر

مقارن زمامداری ملکشاه محمد سلجوقی، ترکان که تابع سلاجقه بودند، سر به شورش برداشتند. از جمله آن‌ها عده‌ای بودند که به سرکردگی سنقر ابن مودود در حوالی کهگیلویه شورش کردند، شیراز را در سال ۵۴۳ هجری تصرف کردند و بدین نحو سلسله اتابکان فارس را تأسیس کردند.

اتابکان مظفرالدین زنگی ابن مودود

مظفر الدین زنگی جانشین برادر خود سنغر شد که در تمام مدت زمامداری خود با ملوک شبانکاره در زدوخورد بود.

تکله

بعد از درگذشت مظفرالدین زنگی پسرش تکله قریب مدت ۲۰ سال حکومت کرد.

طغرل ابن سنفر

بعد از تکله، طغرل اتابک فارس گردید. بیشتر حکومت خود را صرف زدوخورد با سعد ابن زنگی، پسر عموی خود گردانید.

سعد ابن زنگی

سعد ابن زنگی بعد از غلبه بر طغرل، اتابک فارس شد. در سال ۶۱۴ هجری بنای تاخت‌وتاز را در سرزمین عراق عجم که جزو قلمرو سلطان محمد خوارزمشاه بود، گذاشت؛ اما از لشکریان سلطان محمد خوارزمشاه شکست خورد. قلعه استخر و اشکنوان را به خوارزمشاه واگذاشت. در سال ۶۳۱ هجری اتابک سعد بعد از زدوخورد با سلطان غیاث‌الدین فرزند سلطان محمد خوارزمشاه با او صلح کرد و سرزمین فارس را بین خود تقسیم کردند.

مطالب تاریخی بیشتر >  آل مظفر

ابوبکر ابن سعد

بعد از درگذشت سعد، فرزندش ابوبکر که مشهورترین اتابکان سلغری است، به حکومت رسید. در سال ۶۲۸ هجری سواحل خلیج فارس را از حدود بصره تا سواحل اقیانوس هند تصرف کرد. سرزمین فارس در این ایام رو به آبادی نهاد و مرکزی برای تجمع شعرا و فضلا شد که معروفترین آن‌ها سعدی است که در سال ۶۵۵ هجری کتاب بوستان را به نام ابوبکر سعد به رشته نظم کشید.

محمد ابن سعد ابن ابی بکر

دلیل خردسالی، مادرش ترکان خاتون زمام امور کشور را به دست گرفت.

محمد ابن سلغر

همین‌که محمد ابن سعد درگذشت، بزرگان و امرای فارس محمد ابن سلغر ابن زنگی را به اتابکی برداشتند، اما به دلیل ستمکاری، پس از مدت یک سال زمامداری خود، برکنار شد.

سلجوقشاه ابن سلغر

بعد از دستگیری و عزل اتابک محمد ابن سلغر برادرش جانشین او شد. در سال ۶۶۲ هجری هولاکو خان برای سرکوبی اتابک که باعث قتل یکی از حکام مغولی مقیم شیراز شده بود، سپاهی روانه فارس کرد و در نزدیکی کازرون سلجوقشاه را شکست داد و اسیر کرد و کشت.

ابش خاتون

بعد از کشته شدن سلجوقشاه، اهالی شیراز آبش خاتون را که دختر اتابک سعد ابن ابی بکر بود، به اتابکی انتخاب کردند، از همین زمان فارس مورد توجه ایلخانان قرار گرفت.

نام اتابکان فارس

۱. سنقر ابن مودود.

۲. زنگی ابن مودود.

۳. تکله پسر زنگی.

۴. طغرل پسر سنقر ابن مودود.

۵. سعد پسر زنگی.

۶. ابوبکر پسر سعد.

۷. سعد پسر ابوبکر.

۸٫ محمد پسر سلغر ابن سعد.

 ۹. سلجوقشاه پسر سلغر.

مطالب تاریخی بیشتر >  فرهنگ عصر نوسنگی

۱۰٫ ابش خاتون دختر سعد ابن ابی بکر.

نقشه تاریخ ایران و جهان