در اواخر حکومت ایلخانان در ایران طی لشکرکشیهای مغول، عدهای از ترکمانان، مساکن اولیه خود را ترک کردند و رهسپار آسیای غربی شدند و در شمال بینالنهرین سکونت اختیار کردند و بهتدریج صاحب قدرت و اعتبار شدند. معروفترین این طوایف، نخست طایفه قراقویونلو است که در شمال دریاچه وان مستقر گردیدند و دیگری ترکمانان آق قویونلو است که در ناحیه دیاربکر ساکن شدند.
ترکمانان آق قویونلو
این سلسله به دست قراعثمان از طایفه بایندر که از جانب امیر تیمور به حکومت دیار بکر منصوب شده بود، تأسیس یافت. بعد از او پسرانش علی بیک ترکمان و حمزه بیک ترکمان مدتی با یکدیگر به نزاع پرداختند. عاقبت حسن بیک پسر علی بیک، قدرت را به دست گرفت. وی در سال ۸۷۲ هجری پس از غلبه بر جهان شاه قراقویونلو قدرت زیادی به دست آورد تا جایی که در سال ۸۸۱ هجری تفلیس را فتح کرد.
سلطان خلیل و یعقوب بیگ
بعد از مرگ حسن بیک فرزندش سلطان خلیل جانشین او شد و بر اثر بیکفایتی یعقوب بیک بر او شورید. در سال ۸۸۳ هجری او را کشت و خود زمام امور را به دست گرفت و در سال ۸۹۳ هجری به کمک فرخ یسار والی شیروان رفت و در این حادثه سلطان حیدر پدر شاه اسماعیل صفوی کشته شد و فرزندانش بهفرمان یعقوب بیک در قلعه استخر فارس زندانی شدند. بعد از مرگ یعقوب بیک به دلیل اختلاف داخلی، دولت آنها ضعیف شد و سرانجام شاه اسماعیل صفوی در سال ۹۰۷ هجری پس از غلبه بر الوند بیک ترکمان، مراد بیک را نیز در سال ۹۰۸ هجری در نزدیک همدان شکست داد. سلطان مراد از طریق بغداد به بلاد روم گریخت. در سال ۹۲۰ هجری در دیار بکر به دست سپاهیان اسماعیل کشته شد و بدین ترتیب دوران زمامداری این سلسله نیز به پایان رسید. بعدها یکی از اعقاب سلسله آق قویونلو سلسله قطب شاهیه را در هندوستان تأسیس کرد. قلمرو سلسله آق قویونلو دیاربکر و آذربایجان و حتی مدتی فارس و عراق بود.
نام امرای آق قویونلو
۱. امیر حسن بیک
۲. سلطان خلیل پسر امیر حسن
۳. یعقوب بیک پسر حسن بیک
۴. بایسنقر پسر یعقوب
۵. رستم پسر مقصود ابن حسن بیک
۶. احمد پسر اغورلو محمد ابن حسن بیک
۷. الوند بیک پسر یوسف ابن حسن بیک
۸ سلطان مراد پسر یعقوب ابن حسن بیک
ترکمانان قراقویونلو
مؤسس این طایفه، بیرم خواجه نام داشت که به خدمت سلطان اویس جلایر پیوست. بعد از مرگ بیرم خواجه، پسرش قرا محمد و بعد از او قرا یوسف به امارت رسیدند و قرایوسف در سال ۸۰۹ هجری میرانشاه پسر امیر تیمور را شکست داد و آذربایجان را تصرف کرد و تبریز را پایتخت خود قرار داد. در سال ۸۱۵ هجری امیر شروان و پادشاه گرجستان را شکست داد و یک سال بعد سلطانیه و ساوه و قزوین را تصرف کرد.
اسکندر
بعد از درگذشت قرایوسف، پسرش اسکندر جانشین او شد. در سال ۸۳۲ هجری سلطانیه را از دست کسان میرزا شاهرخ بدر آورد. شاهرخ به مقابله او آمد، اسکندر که تاب مقاومت در خود ندید، به آناتولی گریخت. بعد از مراجعت شاهرخ، اسکندر آذربایجان را تصرف کرد. بار دیگر شاهرخ عازم جنگ با او شد، این بار اسکندر شکست خورد و به نخجوان گریخت و در سال ۸۴۱ هجری به دست پسر خود کشته شد.
جهانشاه قرایوسف
بعد از کشته شدن اسکندر به فرمان شاهرخ، جهانشاه جانشین پدر شد. در سال ۸۴۴ هجری گرجیان را مغلوب کرد و در سال ۸۵۰ هجری بر عراق عجم و فارس و کرمان مستولی شد. در سال ۸۶۲ هجری پس از غلبه بر میرزا علاءالدوله تیموری هرات را نیز تصرف کرد. در سال ۸۷۲ هجری عازم سرکوبی حسن بیک آق قویونلو شد که در این جنگ کشته شد.
حسنعلی میرزا
حسنعلی میرزا آخرین امیر خاندان قراقویونلو است که بعد از قتل پدرش جهانشاه به سلطنت رسید و در سال ۸۷۳ هجری مغلوب حسن بیک آق قویونلو شد که بدین ترتیب سلسله قراقویونلو منقرض گردید. مرکز قدرت ترکمانان قراقویونلو در شمال دریاچههای وان و ارومیه بوده است و ازآنجا قدرت خود را بر آذربایجان و نواحی مجاور آن بسط دادهاند.
نام امرای قراقویونلو
۱. قرایوسف پسر محمد
۲. اسکندر پسر قرایوسف
۳٫ جهانشاه پسر قرایوسف
۴٫ حسنعلی میرزا پسر جهانشاه