نقشۀ تاریخ


اسکندر مقدونی


نقشه تاریخ ایران و جهان

اسکندر در سال ۲۲۷ ق م. بعد از عبور از تنگه معروف خیبر وارد شهر تاکیلا در پنجاب و در سال ۳۲۶ ق م. عازم مصب رود سند شد. در سال ۳۲۵ ق م. از راه بلوچستان رهسپار ایران شد و در این محل به دلیل گرمای شدید و کمبود آب، عده زیادی از سپاهیان او تلف شدند. اسکندر برای رهایی از این وضع، روانه پورا شد که محققان تصور می‌کنند در محل ایرانشهر فعلی بوده است. اسکندر پس از مدتی استراحت از طریق سیرجان به پاسارگاد رفت. در سال ۳۲۴ ق م. به شوش رسید و سپس عازم بابل شد. بعد از مدتی به خیال تصرف عربستان افتاد، اما مرگ مهلتش نداد و در سال ۳۲۳ ق م. در بابل درگذشت. سلطنتی که اسکندر بنیان نهاد، دوام چندانی نکرد. پس از مرگ او سردارانش چندی بر سر تقسیم متصرفات او با یکدیگر کشمکش داشتند تا اینکه سرانجام در سال ۳۰۱ ق م. قلمرو اسکندر را به شرح زیر میان خود تقسیم کردند:

۱- لزیماک سردار مقدونی آسیای صغیر و مقدونیه را تصرف کرد.

۲- یونان به تصرف یکی از سرداران اسکندر به نام کاساندر در آمد.

۳- سلطنت مصر به بطلمیوس رسید که در آن محل سلسله بطالسه را تأسیس کرد و بعد از وی پسرش بطلمیوس دوم ملقب به فیلادلفوس (محبوب پدر) جانشین او شد.

۴- سوریه و ایران نصیب یکی دیگر از سرداران اسکندر به نام سلوکوس شد که مؤسس سلسله سلوکی‌ها بود و در سال ۳۱۲ ق م. ساتراپ‌های ایران را تصرف کرد و در حقیقت وارث سلسله هخامنشیان شد؛ اما بعد از درگذشت وی بلافاصله تجزیه قلمرو او شروع شد و این امر تا انقراض سلسله سلوکی ادامه داشت.

در هندوستان سلسله ماوریا (موریه) سلطنت می‌کرد (۳۳۵ – ۱۸۳ ق م.) شاهان این سلسله نخستین امپراتوری هند را تشکیل دادند. آن‌ها به بنیاد حکومت سیاسی اکتفا نکردند، بلکه دانش زیبایی‌شناسی را نیز رواج دادند. مؤسس آن ساندرا کوتوس (چندره گوپته) بود (۳۲۱ – ۲۹۸ ق م.) وی سپاه اسکندر مقدونی را از شمال غربی هندوستان بیرون کرد و در سال ۳۰۵ ق م. با سپاهی فراوان سلوکوس اول را که درصدد بازگرفتن مجدد متصرفات اسکندر بود، شکست داد و درنتیجه سلوکوس قسمتی از افغانستان را به او واگذار کرد.

نقشه تاریخ ایران و جهان