بعد از درگذشت هولاکو فرزندش اباقا زمام امور را در دست گرفت و خواجه شمس‌الدین محمد جوینی را به سمت وزارت خود منصوب کرد. عطاملک جوینی برادر خواجه شمس‌الدین که در تمام مدت سلطنت اباقا حکومت بغداد و تمام نواحی عراق و عرب را بر عهده داشت، تمام سعی خود را مصروف آبادی خرابی‌های دوره مغول در حوزه حکومتی خود کرد. در سال ۶۶۷ هجری اباقا در نزدیکی هرات پادشاه اولوس جغتایی را شکست داد و بار دیگر خراسان را تصرف کرد. در سال ۶۷۱ هجری معین‌الدین پروانه حاکم روم را مأمور حمله به حلب گردانید، لیکن از ملک‌الظاهر زمامدار مصر شکست خورد و عقب نشست. درنتیجه فتح بزرگی نصیب مصریان شد. در سال ۶۷۵ هجری الملک‌الظاهر به شام و آسیای صغیر لشکر کشید و در محل ابلستین سپاهیان اباقا را به‌سختی شکست داد. در سال ۶۸۰ هجری سیف‌الدین فرزند و جانشین الملک‌الظاهر در نزدیکی حمص منگو تیمور برادر اباقا را شکست داد. از این تاریخ اباقا دیگر جرئت لشکرکشی به آن دیار را نداشت.
اباقا معاصر است با ملک شمس‌الدین پسر ابی بکر کرت (۶۶۳ – ۶۷۶ ه.ق.) و ملک رکن‌الدین پسر ملک شمس‌الدین (۶۷۷ – ۷۰۵ ه.ق.) از آل کرت و ابش خاتون دختر سعد ابن ابی بکر (۶۶۲ – ۶۸۶ ه.ق.) از اتابکان فار و نصرت الدین ابراهیم پسر ملک مظفرالدین (۶۶۲ – ۶۶۴ ه.ق.) و جلال‌الدین طیب شاه (۶۶۴ – ۶۸۱ ه.ق.) از ملوک شبانکاره و سلطان حجاج ابن قطب‌الدین (۶۵۶- ۶۶۶ ه.ق.) و عصمت‌الدین قتلغ ترکان زوجه قطب‌الدین (۶۵۶ – ۶۸۱ ه.ق.) از قراختائیان کرمان و امیر مبارز الدین محمد ابن غیاث‌الدین حاجی (۶۶۰ – ۷۲۳ ه.ق.) از آل مظفر و شمس‌الدین الب ارغو پسر هزار اسب (۶۵۶ – ۶۷۲ ه.ق.) و یوسف شاه پسر الب ارغو (۶۷۲- ۶۸۸ ه.ق.) از اتابکان لر بزرگ و تاج‌الدین شاه پسر حسام‌الدین خلیل (۶۵۸ – ۶۷۷ ه.ق.) و عزالدین حسین پسر بدر الدین (۶۷۷ – ۶۹۲ ه.ق.) از اتابکان لر کوچک.
رویدادهای مهم جهان آن روز در دوران سلطنت اباقاخان و معاصران او در ایران به شرح زیر است:
آسیا
چین: در دوران سلطنت اباقا سلسله یوان مغول (۱۲۷۹ – ۱۳۶۸ م.) جانشین سلسله سونگ شد. در سال ۲۷۴ و ۱۲۸۱ م. مغولان به فرماندهی قوبیلای قا آن درصدد لشکرکشی به ژاپن برآمدند ولی توفیق نیافتند. در همین دوران یکی از اهالی و نیز به نام مارکوپولو سفری ۲۰ ساله از ۱۲۷۱ – ۱۲۹۱ م. به آسیا کرد.
دهلی: شاه دهلی غیاث‌الدین بلبن است، (۶۶۴-۶۸۶ ه.ق.) (۱۲۶۵ – ۱۲۸۶ م.) که در ابتدا از غلامان ترک التتمش بود که مؤسس واقعی مملکت دهلی است، پس از التتمش مملکت دهلی به علت ضعف جانشینان وی دستخوش اختلافات داخلی گردید. در دوران سلطنت ناصرالدین محمود شاه اول (۶۴۴-۶۶۴ ه.ق.) غیات الدین که در دستگاه سلاطین مملوک ترقی کرده بود، به وزارت ناصرالدین رسید و چون ناصرالدین مردی منزوی بود، غیاث‌الدین را نیابت سلطنت داد و امور مملکت را به وی سپرد. غیاث‌الدین مردی سختگیر و روشنفکر بود. در دوران سلطنت وی دین مقدس اسلام در هند بسط یافت.
یمن: در یمن رسولیان حکومت داشتند. (۶۲۷-۸۵۸ ه.ق.) (۱۲۲۹ – ۱۴۵۴ م.)
افریقا
تونس فرمانروای سلسله بنی حفص در تونس در این زمان ابوعبدالله محمد الاول است که در سال ۶۶۸ هجری (۱۲۷۰ م.) حمله لویی نهم پادشاه فرانسه و شارل دو آنژو را دفع کرد. بعدازاین دوران طلایی به سبب بروز اختلافات خانوادگی دولت خفصیان تجزیه شد، ولی بعضی‌اوقات دولت مستقلی روی کار می‌آمد. به‌هرحال جانشین ابوعبدالله محمد اول، ابوزکریایحی ثانی است (۶۷۵ ه.ق.) (۱۲۷۷ م.) و بعد از وی ابواسحاق ابراهیم اول است. (۶۷۸ ه.ق.) (۱۲۷۹ م.)