نقشۀ تاریخ


آل جلایر


نقشه تاریخ ایران و جهان

موسس این سلسله شیخ حسن بزرگ پسر امیرحسین ابن آق بوقا ابن ایلکانی بود که از سال ۷۴۰ – ۷۵۷ هجری نواحی غربی ایران و نقاط مجاور بین‌النهرین را تحت نفوذ خود درآورد. پایتخت زمستانی این سلسله، بغداد و پایتخت تابستانی آن تبریز بود.

معزالدین اویس

پس از شیخ حسن پسرش معزالدین اویس جانشین پدر شد. در سال ۷۵۹ هجری تبریز را از اخی جوق نایپ بردیک بیک اوزبک گرفت. در سال ۷۶۵ هجری سپاهی به کمک شاه محمود مظفری فرستاد که به یاری همین شاه محمود، شاه شجاع را شکست داد و بر فارس مسلط شد. در سال ۷۷۲ هجری ری را از تصرف امیر ولی که از فرزندان طغا تیمورخان بود، بدر آورد و یکی از امرای خود را به نام قتلغ شاه به حکومت ری منصوب کرد.

سلطان حسین

بعد از مرگ اویس پسر کوچکش سلطان حسین جانشین او شد. در سال ۷۷۷ هجری برای سرکوبی ترکمانان قراقویونلو رهسپار نواحی غربی دریاچه وان شد. امیر قرا محمد رئیس ترکمانان از در صلح درآمد و مطیع سلطان حسین شد. سلطان حسین در سال ۷۸۴ هجری به دست برادرش کشته شد.

سلطان احمد

بعد از کشته شدن سلطان حسین، برادرش سلطان احمد جانشین او شد. تمام دوران زمامداری سلطان احمد در زدوخورد با مخالفان و سرگردانی سپری شد. سرانجام در سال ۷۸۸ هجری آذربایجان به تصرف امیر تیمور گورکانی درآمد و آن ناحیه به‌کلی از قلمرو آل جلایر خارج شد. سلطان احمد در سال ۸۱۳ هجری در جنگ با قرایوسف ترکمان کشته شد. بعد از قتل سلطان احمد، اوضاع بغداد در هم‌ریخت. چند تن از این خاندان در بغداد حکومت کردند. آخرین آن‌ها سلطان حسین علاءالدوله پسر سلطان احمد است که در سال ۸۳۶ هجری مغلوب پسر قرایوسف شد و به قتل رسید. قلمرو این سلسله شامل آذربایجان و اطراف آن بود. امرای کوچک آل جلایر که در خوزستان و واسط وحله حکومت داشتند دست‌نشانده اخلاف امیر تیمور بودند. مورخان در ترتیب و مدت امارت آن‌ها اختلاف نظر دارند.

مطالب تاریخی بیشتر >  نام امیران غزنوی

نام امرای آل جلایر

۱. امیر شیخ حسن بزرگ پسر امیرحسین ابن آق بوقا ابن ایلکانی.

۲٫سلطان شیخ اویس پسر شیخ حسن.

۳. سلطان حسین پسر شیخ اویس.

۴. سلطان احمد پسر شیخ اویس.

۵. شاه ولد پسر شیخ علی ابن شیخ اویس.

۶٫سلطان اویس پسر شاه ولد.

۷. سلطان محمود پسر شاه ولد.

۸. سلطان حسین پسر علاءالدوله ابن سلطان احمد.

نقشه تاریخ ایران و جهان